به نام خالق عشق و هنر

نام مقاله : غریزه در موسیقی

نویسنده : بابک شیرمحمدی

آیا در شخصیت شما بُعد هنر موسیقی وجود دارد ؟

این سوال میتواند از دیدگاههای مختلفی بررسی شود و ما از نگاه  فیزیولوژیکی و روانشناسی با تحقیق و مشورت آقای دکتر مهدی کرمی (دکترروانشناس) و خانم نسرین خسروی زاد (کارشناس ارشد فیزیولوژی)  به  بررسی و بحث در این رابطه می‌پردازیم.

پیدایش موسیقی :

موسیقی یکی از کهن‌ترین هنرهایی است که بشر از زمانی که توانسته از اجسام بی صدا ، صدایی ایجاد کند با آن آشنا شده و نسل به نسل منتقل و تکامل پیدا کرده است.

امروزه پیشرفت علوم ، بخصوص علومی که با سلامت انسان ارتباط دارد مثل روانشناسی و پزشکی ، مستندات جالبی برای اثبات نیاز انسان به هنر و موسیقی همانند آب ، هوا و غذا برایمان آشکار نموده که بد نیست با آنها آشنا شویم .

موسیقی از دیدگاه فیزیولوژی بدن :

ابتدا گوش میشنود وسپس مغز درک میکند و با حسی که در انسان برانگیخته میشود خاطرات خوش و در بعضی موارد تکرار نشدنی راکه ممکن است گاهی حتی فراموش شده باشد را برای ما زنده کند و هورمونها و حتی قلب را تحت الشعاع قرار داده و حس علاقه و یا شادی و رقص و یا ناراحتی و یا حسی غیر قابل وصف را در انسان ایجاد کند و اورا به دریایی غرق کند که تا بحال با آن آشنا نبوده و برایش ناشناخته بوده و بواسطه لذتی که در آن لحظه حس کرده بیشتر مجذوب شده و میل به تکرار آن حالت روحی وجسمی را دارد و اینجاست که متوجه علاقه و تمایل به آن نوع موسیقی را در خود می‌یابد .

موسیقی از دیدگاه روانشناسی :

موسیقی میتواند هماهنگ کننده سیستم شخصیتی آدمها باشد و احساس تعادل را در عملکردهای  جسمی و روانی شخص ایجاد کند و همچنین میتواند در کنار آب و هوا و غذا جزء اولویت‌های زندگی انسانها باشد .

حال ما هم میخواهیم سهم خود را از این حس خوب دریافت کنیم ، چه شنونده باشیم چه نوازنده .

در زمانیکه ما خودمان اجرا کننده موسیقی باشیم ، مسلما حس خاص‌تری را تجربه خواهیم کرد ولی این گنج به راحتی بدست نمی‌آید و باید فاکتورهایی را داشته باشیم .

علاوه بر اینکه بر توانایی‌های انسان در هر شرایطی شکی نیست و استثنائات امکان پذیر هستند ولی باید در حالت عمومی به چند نکته توجه نمود که شاید بتواند به ما برای شناخت روحیات و ابعاد شخصیت خودمان، «بخصوص بُعد هنری» کمک بیشتری بکند.

حا ل چطور میشود آن را شناسایی کنیم ؟

بسیار ساده و آشکار است . درون شخصیت ما آدمها ، ابعاد شخصیتی مختلفی میتواند وجود داشته باشد که با آنها ممکن است سالها زندگی کرده باشیم ولی تا به حال به آن توجه نکرده ایم . این ابعاد ، رنگ وبو و خلق و خوی خاص خود را دارند و قابل تغییرند . ما میتوانیم درون خود ابعاد حسی و عملکردی مختلفی از قبیل بعد مادرانه ، حامی ، حسابگر ، محتاط ، مهندسی ، نویسندگی ، پزشکی ، بازرگانی ، مدیریتی ، پرستاری ، هنری و غیره و غیره داشته باشیم و یا حتی چند بُعد را یکجا داشته باشیم و در همان قالب سالها زندگی کرده باشیم ونیز ممکن است در مقاطعی هم تغییرشان بدهیم  درست مثل یک هنرپیشه که در تئاتر و سینما نقش‌های مختلفی را بازی میکند ما هم ممکن است نقشهای مختلفی را در زندگی تجربه کنیم.

به قول شکسپیر زندگی صحنه تئاتر است و ما همه در آن نقش خود را بازی میکنیم . ولی آیا در آن موفق هستیم ؟

یک هنرپیشه زمانی در نقش خود موفق است که از کالبد خود بیرون بیاید و برای نقش جدید ، چه از لحاظ ذهنی و چه از لحاظ فیزیکی خود را آماده سازد همچنین خصوصیات آن نقش را باید داشته باشد تا موفق شود .

شرط اول : داشتن تمایل به آن نقش

پس بنا به شرط اول ابتدا ما درشناخت بُعد هنری خود باید بدانیم که :  آیا تمایلی به موسیقی داریم ؟

البته من باید به این نکته از دید خودم اشاره کنم که در موسیقی چون موضوع احساس در میان است  باید خیلی بیشتر از تمایل داشتن از خودمان مایه بگذاریم و باید عاشق موسیقی باشیم که البته این عشق از ذات درون ما نشأت میگیرد.

لازم بذکر است که علاوه بر خصوصیات ذاتی، فطری و غریزی ، باید خصوصیات شخصیت هنری خود را هم تقویت کنیم.

شرط دوم : پرورش بُعد هنری درونی

به طور مثال یک مهندس علاوه بر داشتن خصوصیات غریزی و فکری مختص یک مهندس ممکن است از لحاظ غریزی تمایل بسیاری به هنر هم داشته باشد ولی آیا خودش اطلاع دارد که میتواند یک هنرمند موفق باشد ؟ او سالهاست با نقش یک مهندس در تئاتر زندگی خود ایفای نقش کرده و بُعد شخصیت درونی مرتبط با مهندسی را هم پرورش داده حال برای هنر باید در قالب نقش هنر برود پس باید بُعد شخصیت هنری خود را پروش دهد تا خصوصیات یک هنرمند را هم داشته باشد.

آیا به هنر و موسیقی علاقمند هستیم ؟ میزان این علاقه چقدر است ؟ آیا میشود گفت که عاشقش هستیم ؟

این اولین معیارهای ارزیابی قدرت درونی برای پرواز در آسمان هنر است . هر چه عشق بیشتر ، پروازی به اوج نزدیک تر!

وحالا در نقش یک هنرمند میخواهیم ایفای نقش کنیم .

 آیا روحیات ما با این نقش مطابقت دارد ؟ آیا این مدل زندگی کردن را می‌پسندیم؟

 اگر جواب سوالها مثبت است پس در درون شخصیتمان یک بعد هنری نهفته است.

 آیا صبرو تحمل کافی برای عبور ازسختیهای پیشرو را داریم ؟ آیا ظرفیت تشویق‌های فراوان را داریم ؟

اگر هنوزجواب سوالات را نمیدانیم ،پس میتوانیم قدم دوم را برداریم و بُعد هنری خود را پرورش دهیم و سعی کنیم خصوصیات یک هنرمند را در شخصیتمان بگنجانیم و در واقع نقش هنری خود را در صحنه تئاتر زندگی پر رنگتر بازی کنیم .

حال باید این سوال را از خودمان بپرسیم که:

واقعا یک هنرمند واقعی چطور زندگی می‌کند ؟ دنیا را چطور می‌بیند ؟ موسیقی را چطور می‌شنود؟

آیا من هم می‌توانم ؟

به امید موفقیت و سربلندی همه هنرمندان ایران زمین ، در جهان

نویسنده : محقق و مدرس موسیقی بابک شیرمحمدی

با تشکر از مشاوره آقای دکتر مهدی کرمی مدیریت دفتر مشاوره مهرپاد (تحت پوشش سازمان بهزیستی استان تهران)

خانم نسرین خسروی کارشناس ارشد فیزیولوژی